Kirişci, Türkiye’nin su ürünleri yetiştiriciliğinde AB ülkelerine göre birinci sırada yer aldığına işaret ederek, şöyle konuştu: “2022 yılında 500 bin tonun üzerinde su ürünleri üretirken 103 farklı ülkeye su ürünleri ihraç ettik. Sektörümüzü desteklemeye ve dünyada söz sahibi olmaya devam edeceğiz.”değerlendirmesini yaptı.
Su ürünleri üretiminde 2023 hedefi 600 bin ton
Konuyla ilgili Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, artan dünya ve ülke nüfusu gıdaya olan talebi artırıyor.
Bilim adamları önümüzdeki 30 yılda hayvansal protein ihtiyacının bugüne göre en az iki kat artacağını tahmin ediyor. Bu ihtiyacın su işlerine olan talepte büyük bir artışa yol açacağı düşünüldüğünde, çoğu ülke mevcut su kaynakları potansiyelinden en iyi şekilde yararlanmak için su ürünleri yatırımlarını desteklemeye yönelmiştir.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) bilgileri dikkate alındığında, 2021 yılında dünya su ürünleri üretimi 182 milyon ton iken bunun 91,2 milyon tonu avcılıktan, 90,8 milyon tonu ise su ürünleri yetiştiriciliğinden elde edildi. Türkiye’de 2021 yılında su işleri üretimi 799 bin 844 ton olarak gerçekleşti. Bunun 328 bin 158 tonu avcılıktan (yüzde 41,1), 471 bin 686 tonu ise yetiştiricilikten (yüzde 58,9) elde edildi. 2022 yılında su ürünleri sektöründe 500 bin tonun üzerinde üretim gerçekleşmesi beklenirken, 2023 yılı hedefi ise 600 bin ton olarak belirlendi.
Ülkede 2 bin 382 adet su ürünleri işletmesi bulunuyor. Bu işletmelerin 1829 adedi iç sularda, 553 adedi ise denizlerde üretim yapmaktadır. Özellikle Karadeniz’de yaşanan gelişmeler ve son yıllarda devreye alınacak yeni tesislerle birlikte Marmara Denizi’ndeki çift kabuklu hayvancılık da eklendiğinde kapasitenin daha da artması bekleniyor.
Ülkede yetiştirilen en önemli türler alabalık, levrek, çipura ve somon balığıdır. Sarıağız olarak da adlandırılan graniyozun yanı sıra kalkan, fangri, mercan, sinagrit, kedi balığı ve yılan balığı yetiştiriciliği için de çalışmalar yapılıyor.
Türkiye, Avrupa Birliği ülkeleri ile kıyaslandığında son 4 yılda su ürünleri yetiştiriciliğinde birinci sırayı aldı ve dünyada da ilk sıralara yükselmeye devam ediyor.
Su işleri ihracatı
Su işleri üretimindeki artışa paralel olarak ihracatta da artış yaşandı. 2016’da 145 bin ton olan ihracat, 2021’de 239 bin tona, 2022’de 252 bin tona ulaştı. Değer olarak 2021’de 1.37 milyar dolar olan su işleri ihracatı, 2022’de 1.7 milyar dolara ulaştı. 2022 yılında 103 farklı ülkeye su işleri ihraç edilmiştir.
Türkiye’de yetiştiricilik ve işlemede kullanılan ileri teknoloji ve yaptıkları işlerin yüksek standartları nedeniyle birçok firma ulusal ve uluslararası kalite yönetim sistemleri tarafından verilmiş belgelendirme belgelerine sahiptir.
Öte yandan, ülkedeki su ürünleri işletmelerinde yetiştirilen balıklar, dünyanın en kaliteli balığı seçilerek farklı yıllarda ITQI Kalite Ödülü’nü aldı.
Destek su işleri
Sağlıklı beslenme için değerli bir protein kaynağı olan balık başta olmak üzere tüm su ürünlerinin üretiminde tür çeşitliliğinin ve üretim ölçeğinin artırılması Bakanlığın öncelikleri arasında yer almaktadır.
Tarım ve Orman Bakanlığı, sağlıklı bir nesil için en sağlıklı eserler arasında yer alan avcılık ve yetiştiricilik yoluyla elde edilen su kaynaklarının halkın daha bol tüketilmesini sağlamayı amaçlıyor. Bu kapsamda Su Ürünleri ve Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından sektörün mevcut durumu dikkate alınarak ve her yıl yeni düzenlemeler yapılarak su işleri desteği uygulanmaktadır.
Destekler kapsamında sektöre 2003 yılından bu yana toplam 1.64 milyar lira ödendi. 2022 yılında su ürünleri yetiştiriciliği kapsamında su ürünleri faaliyetinde bulunan üreticilere 119.34 milyon lira destek ödemesi yapıldı.
