Kan nakli tarihindeki garip uygulamalar: kan yerine süt nakli, hayvandan insana nakil ve daha fazlası…
Sütün bugün birçok tıbbi prosedürde, en azından kan naklinde kullanılmasını beklemezsiniz. Ancak tarihin kısa döneminde kan yerine süt verildiğini görüyoruz.
İnsanlar, yaralanmalarının tarihi boyunca kan transfüzyonuna ihtiyaç duymuşlardır. Bazılarına göre Perulu İnkaların “Yeni Dünya”yı keşfederken kan nakli yaptıklarına tanık olduklarını iddia edenler var. Kanıtlar zayıf olsa da, eğer bu doğruysa, tarihsel kayıtlarda böyle bir prosedürün en eski örneği olacaktır.
Fakat, William Harvey1616’da kan dolaşımını tarif ettiğinde Avrupa’da oldukça tuhaf deneylerin yaygın olduğu kesin olarak biliniyor. 1666’da Londra’daki Royal Society’de doktor ve cerrahtı. Richard Altkişinin arterini obur şahdamarına bağlamak için kaz tüyü kullanarak iki köpek arasında kan nakli gerçekleştirdi.
Hayvandan insana kan transfüzyonu
1667’de bir Fransız doktor, Jean Baptiste Denys ilk tam olarak belgelenmiş hayvandan insana kan transfüzyonunu gerçekleştirdi. Hasta, ateşi (başka bir eski tedavi yöntemi) tedavi etmek için yirmi kez kan almış genç bir çocuktu. O zamanlar baskın tıp geleneği olan Hipokrat tıbbıyla karşılaştırıldığında, bu, vücuttan algılanan safsızlıkları gidermek için standart bir prosedürdü. Ancak, iddia edilebileceği gibi, bu tedavi çocuğu oldukça zayıf bıraktı. Denys, bir kuzunun şah damarındaki kanı çocuğun damarlarına aktardı. Oğlan hayatta kaldı ve durumu düzeldi, ancak kuzu nakilden sonra öldü.
Kan naklinin ümidi sadece sağlığı iyileştirmek ve hastalıkları ortadan kaldırmak değildi, aynı zamanda alıcıların kişiliklerini değiştirebileceği ve deliliği ortadan kaldırabileceği de düşünülüyordu. Bununla birlikte, birden fazla girişimde, prosedür tamamen ölüme yol açtı ve sonunda 1668 Châtelet fermanı ile kan naklini yasaklamaya karar verildi. Prosedür yaklaşık bir buçuk asırdır unutulmaya yüz tuttu.
Kan nakli, ondokuzuncu yüzyılın başlarında kadın doğum uzmanı James Blundell Pıhtılaşmayı önlemek için defibrine edilmiş kan (pıhtılaşmasına yardımcı olan fibrinsiz kan) içeren bir şırınga nakledildiğinde kısa bir iyileşme yaşadı. Bu, önceki girişimlere göre bir gelişme olsa da, pıhtılaşmayı engellediği ve hastanın ölme eğilimi onu çekici olmayan bir prosedür haline getirdiği için süreç hala tam olarak anlaşılamamıştır.
Kan yerine süt nakli
Ardından, 19. yüzyılın ortalarında, bilim adamları prosedürü yeni bir fikirle yeniden canlandırdı: Başka bir şey yapabilecekken neden kan nakliyle yetiniyoruz?
1854’te James BowelVe Edwin Hodder , Toronto, Kanada’daki kolera salgını sırasında insanlara süt enjekte etti. Hastalarına sadece kuzu kanı nakletmekle kalmayan, aynı zamanda “sütteki çok küçük yağ ve katı yağ parçacıklarının” “beyaz kan hücrelerine” dönüştürüleceğine inanarak çeşitli hayvanlara süt enjekte eden Denys’in çalışmasından ilham aldılar. vücut.
Bovell ve Hodder, sütün beyaz kan hücrelerinin yenilenmesine yardımcı olduğuna inanıyorlardı ve şaşırtıcı bir şekilde, süt nakli yapılan ilk hastaları hayatta kaldı ve sağlıkları düzeldi. Ne yazık ki, prosedür uygulanan beş hastanın tümü daha sonra öldü.
- Dünyada sadece 43 kişide bulunduğu belirlenen kan kümesi: Altın kan nedir?
İlk girişimin başarılı olmasından kısa bir süre sonra, sütün kanın yerine geçebilecek sağlam ve geçerli bir ikame olduğu varsayıldı. Süt nakli, özellikle Kuzey Amerika’da popüler bir tedavi yöntemi haline geldi. Bununla birlikte, pek çok pratisyen hekim şüpheci olmaya devam etti ve bu tedaviyi alan hastalar arasında çok sayıda ölüm, kısa sürede tam bir rezalete yol açtı. 1880’lerde, salin infüzyonları kan yerine süt transfüzyonlarının yerini aldı.Daha sonra, yüzyılın başında Karl Landsteinerİlk üç insan kan türünün keşfinden sonra güvenli ve etkili bir transfüzyon yolu bulundu.
Günümüzde kan transfüzyonu kabul görmüş ve standardize edilmiş bir tıbbi prosedür olarak kabul edilmektedir. Kana olan talep o kadar fazladır ki Dünya Sağlık Örgütü’ne göre dünya çapında 118,5 milyondan fazla kan bağışı toplanmıştır.
Kan nakli hayat kurtarır ve genellikle yaralanma, cerrahi prosedürler veya doğum yoluyla önemli kan kaybı yaşayan kişilerde kullanılır. Hemofili, böbrek yetmezliği ve hatta kanser gibi durumların çeşitli tedavilerinde de sıklıkla kullanıldığını görmekteyiz.
